Tkanina a dzianina. Czym się różnią?

Wyroby włókiennicze – co to jest?

Słowo-klucz to „włókno”, czyli strukturalny (bazowy) element różnych materiałów. W zależności od źródła, z którego są wytwarzane, włókna mogą być:

1. naturalne:

- pochodzenia roślinnego (celulozowe) – występują w roślinach włóknistych, takich jak len, bawełna, konopie, bambus, juta, sizal, drewno i wiele innych,
- pochodzenia zwierzęcego (białkowe) – jedwab, wełna itp.,
- mineralne – występują naturalnie w wielu minerałach, np. azbest.

2. sztuczne:

- bazujące na celulozie, np. octan celulozy,
- włókna szklane,
- bazujące na syntetycznych polimerach, np. włókna nylonowe, włókna poliakrylonitrylowe (tzw. sztuczna wełna, czyli anilana), włókna poliestrowe (np. elana), włókna poliuretanowe (np. lycra).

Włókna stanowią bazę do wielu powszechnie stosowanych wyrobów, m.in. filców, włóknin, nici, lin itp. My jednak zajmiemy się dziś dwoma – tkaninami i dzianinami.

Tkanina a dzianina – różnice

Często spotykamy się z tym, że oba te rodzaje wyrobów włókienniczych nazywane są tkaninami, choćby w nazwach sklepów. Nawet w naszym mieście są sklepy z szyldem „Tkaniny”, w których sprzedawane są również dzianiny. Ale do rzeczy. Podstawową różnicą między tkaniną a dzianiną jest liczba włókien, z których każda z nich jest wykonana. Tkanina to dwa włókna, z których jedno stanowi osnowę, a drugie – wątek, który jest przeplatany przez osnowę tworząc materiał mało rozciągliwy lub nierozciągliwy w ogóle. Z kolei dzianina to jedno włókno, które splata się ze sobą za pomocą oczek, tworząc elastyczną, rozciągliwą strukturę.

Najprościej „zrozumieć” tkaninę wyobrażając sobie tkany ręcznie dywanik czy makatkę – na drewnianym krośnie (warsztacie tkackim) jest naciągnięte w pionie jedno włókno, a drugie przeplata się przez nie za pomocą czółenka. 

Chcąc pojąć budowę dzianiny, wystarczy wyobrazić sobie robiony na drutach czy szydełku szalik – wystarczy jedno włókno i jedno zrobione z niego oczko, by w wyniku wielu takich splotów powstała dzianina. Dzianina powstaje dokładnie tak samo, tyle że oczka są dużo drobniejsze, a do jej wytworzenia potrzebna jest specjalna maszyna dziewiarska. 

Rodzaje tkanin i dzianin

W zależności od tego, w jaki sposób wątek jest przeplatany przez osnowę, powstają różne rodzaje i wzory tkanin. Podobnie w przypadku dzianin – od tego, jak splatane są ze sobą włókna, jak duże są oczka i jakie wzory z nich stworzymy, zależy ostateczny wygląd tego materiału. 

Przy wytwarzaniu tkanin wykorzystuje się aż pięć różnych rodzajów splotu: płócienny (np. batyst, flanela, muślin, żorżeta, aksamit), skośny (np. dżins, tweed, gabardyna), atłasowy (atłas, satyna), panamowym (oxford, natte) oraz rypsowym (szantung, fresko).

W przypadku dzianin istnieją dwa rodzaje splotów – rządkowy i kolumnowy. Splot rządkowy to swetry, dżersej i dzianiny dresowe, zaś kolumnowy – trykoty i tiule. Mimo tylko dwóch splotów, dzianin jest bardzo wiele, np. w zależności od grubości i gęstości splotu (pojedyncza, podwójna, żakardowa, o gęstym splocie itp.) lub rodzaju zastosowanego włókna (wiskozowa, bawełniana, bambusowa, mikromodalowa itp.).

Jesteście ciekawi jakie sploty kryją się w dzianinach KORTAS? I dlaczego wolimy je od tkanin? Zaglądajcie na naszego bloga, a na pewno kiedyś uchylimy rąbka tego… materiału.